AI is niet langer toekomstmuziek in het onderwijs, maar een realiteit die steeds meer docenten omarmen. Maar hoe gebruik je kunstmatige intelligentie in de klas zonder de menselijke kant van het onderwijs uit het oog te verliezen? Kan AI echt de rol van de docent versterken in plaats van vervangen?
In een recente aflevering van de podcast AI: Het Pedagogisch Appèl sprak geschiedenisleraar Robbert van Empel met Jan Jaap Hubeek van stichting Nivoz. Ze bespraken hoe AI steeds vaker als een nuttige assistent in het onderwijs wordt ingezet. Niet alleen om docenten te ontlasten, maar ook om leerlingen meer en beter te laten oefenen. Hoe kan AI precies bijdragen aan beter onderwijs, en wat zijn de belangrijke aandachtspunten bij het gebruik van deze technologie?
AI voor efficiëntie in de klas
Een van de meest voor de hand liggende voordelen van AI in het onderwijs is de enorme tijdwinst die het oplevert. Stel je voor: toetsen die binnen enkele seconden worden gegenereerd, en dat op maat gemaakt voor het niveau van elke leerling. Een leraar kan zo zijn energie richten op wat echt belangrijk is: het begeleiden en ondersteunen van leerlingen, in plaats van eindeloos toetsen samen te stellen en na te kijken.
AI biedt tools die:
- Gepersonaliseerde toetsen kunnen genereren
- Feedback geven op antwoorden
- Automatisch resultaten analyseren
Deze taken nemen traditioneel veel tijd in beslag. Door AI slim in te zetten, krijgt de leraar tijd vrij om te focussen op de kern van zijn of haar werk: het geven van inspirerende lessen.
De balans tussen digitale en traditionele lesmethoden
Betekent dit dat traditionele lesmethoden overboord moeten? Absoluut niet. AI kan perfect samengaan met traditionele methoden. De sleutel is om balans te vinden tussen beide. AI biedt mogelijkheden voor extra oefening en gepersonaliseerde leertrajecten, maar face-to-face interactie blijft essentieel voor de ontwikkeling van sociale vaardigheden en kritisch denken.
Denk bijvoorbeeld aan:
- Digitale tools voor extra oefeningen buiten de lessen
- Automatische feedback die leerlingen direct inzicht geeft
- Traditionele groepsdiscussies om sociale interactie te bevorderen
De combinatie van AI met de persoonlijke begeleiding van een docent is wat echt waarde toevoegt aan het leerproces.
Hoe zet je AI verantwoord in als docent?
AI kan veel voordelen bieden, maar het is belangrijk dat docenten de regie houden en dat AI ondersteunend blijft, niet leidend. Het gevaar bestaat dat we te afhankelijk worden van technologie, zonder dat we nadenken over de effecten. Daarom is het essentieel om AI alleen in te zetten wanneer het daadwerkelijk een meerwaarde biedt voor de les.
Hier zijn enkele tips voor verantwoord gebruik van AI in het onderwijs:
-
Gebruik AI alleen wanneer het een meerwaarde heeft
AI moet je niet gebruiken om het gebruiken. Vraag jezelf altijd af: wat voegt het toe aan de les? Kan het bijvoorbeeld helpen bij differentiatie of bij het bieden van extra oefening aan zwakkere leerlingen? -
Leer leerlingen kritisch denken over AI
Leerlingen komen steeds meer in aanraking met technologie, maar ze weten vaak niet precies hoe het werkt. Het is belangrijk dat ze leren om AI niet blindelings te vertrouwen. Laat ze nadenken over de informatie die AI hen geeft en moedig ze aan om zelf onderzoek te doen. -
Houd als leraar de regie
AI kan veel taken overnemen, maar het is aan de docent om te bepalen welke taken dat zijn. Jij blijft de expert in je vakgebied en de mentor van je leerlingen. AI is er om jou te ondersteunen, niet om jou te vervangen.